Leren omdat het moet of omdat je het wil: een wereld van verschil.
Heel eerlijk geloof ik dat alle mensen van nature gemotiveerd zijn om zich te ontwikkelen. En ja, dan bedoel ik echt álle mensen. Ergens goed in zijn of beter in worden is namelijk één van onze basisbehoeften.
Waarom is leren in ons werk dan geen vanzelfsprekendheid?
Helaas is de natuurlijke, intrinsieke motivatie voor leren bij veel mensen langzaam verdwenen. Soms is het plezier in leren al in de vroege schoolperiode verloren gegaan. Maar ook werkgevers weten de intrinsieke motivatie voor leren maar moeilijk aan te wakkeren.
Voor medewerkers is leren vaak een kwestie van ‘moeten’
Denk eens aan al die verplichte trainingen, herhalingen, het behalen van registerpunten of verplichte studiedagen. Maar ook organisatietrajecten waar iedereen door dezelfde ‘wasstraat’ moet. De gedachte hierbij is dat ‘leren’ opgelegd en gecontroleerd moet worden. Anders doen ze het niet. Ik geloof niet dat je mensen kunt verplichten om te leren. Je kunt ze opleggen om aanwezig te zijn bij een training of een e-learning module te doorlopen, maar dan is er nog geen sprake van echt ‘leren’.
Je kunt op je vingers natellen dat ‘leren omdat het moet’, weinig effect oplevert, laat staan plezier of voldoening. Wel een vinkje, een goedkeuring van je baas of zelfs een promotie.
Voor ‘leren omdat het moet’ loopt niemand warm, dat is duidelijk. Maar hoe dan wel? Organisaties willen tegenwoordig een ‘lerende organisatie’ zijn of een ‘optimaal leerklimaat’ realiseren. Dat kan alleen als je de mensen vanuit eigen motivatie ‘aan het leren’ krijgt.
Om aanknopingspunten te vinden, ben ik in de motivatietheorie gedoken. Want hoe maak je die beweging van ‘moeten leren’ naar ‘willen leren’?
Hoe spreek je de natuurlijke, intrinsieke motivatie voor leren aan?
Als je ‘leert omdat je dat zelf wil’, noemen we dat autonome motivatie. Ryan & Deci (2000) onderzochten en beschreven dit in de zelfdeterminatietheorie.
Leren omdat je het zelf ook écht wil doe je volgens deze onderzoekers:
- omdat het zinvol of relevant voor je is;
- omdat het past bij iets wat jij belangrijk vindt;
- omdat je het leuk of interessant vindt.
Het zal je niet verbazen dat mensen die vanuit autonome motivatie gaan leren, meer plezier, energie en voldoening ervaren.
Dit levert niet alleen meer rendement op, maar ook een positieve ervaring in leren. En dat leidt weer eerder tot nieuwe initiatieven om te leren.
Als het gemakkelijk was, dan deden we het al
In de dagelijkse werkpraktijk blijkt het nog niet zo gemakkelijk om ‘leren’ uit de hoek van beheersen en controleren te halen. Dat vraagt om anders kijken, anders denken en anders doen. Ik hoor werkgevers weleens zeggen: “Die mensen van mij, die willen gewoon werken, die houden niet van leren.” Of: “Als je het niet verplicht, dan doen ze het niet.”
Helaas helpen deze gedachten niet om de beweging te keren. Datzelfde geldt voor de gedachten die werknemers kunnen hebben over leren: ‘het is saai, ik kan het niet, ik wil het niet, tijdsverspilling’. Wat nu als je als werkgever verder durft te kijken? Verder dan de ogenschijnlijke weerstand, op zoek naar dat wat voor iemand wél relevant, nuttig, belangrijk of interessant is.
Waar loopt iemand warm voor? Wat is er nodig om het vuurtje aan te wakkeren?
Dat kan zitten in een probleem wat ze in hun werk ervaren, een gezamenlijk doel of persoonlijke wens of ambitie. Gewoon praktisch en dichtbij.
Eerst zaaien, dan oogsten
Kom niet meteen aanzetten met een cursus, maar plant eerst zaadjes in het aanwakkeren van de motivatie. Laat merken dat je gelooft in iemands potentie en ga samen op zoek naar de mogelijkheden.
En wat dan met die verplichte cursussen?
Veel verplichte cursussen komen voort uit wet- en regelgeving. Maar dat betekent niet dat je er een verplicht nummertje van hoeft te maken. Je kunt ook hier moeite doen om de autonome motivatie aan te spreken: hoe maak je het nuttig, relevant, belangrijk of interessant voor mensen? Hoe kun je ruimte voor eigen keuzes inbouwen?
En als dat toch lastig is, zorg dan dat mensen er zo min mogelijk inspanning voor hoeven te verrichten. Houd het zo klein en kort mogelijk.
Interessant onderwerp? Lees dan ook eens 5 manieren om de leercultuur te verbeteren
