“Sorry Ellen, jij kunt dit team niet redden….en ik ook niet.”
Mijn voorstel voor het teambuildingsprogramma is niet goed ontvangen door de teamleden. Ellen belt me op, ze baalt enorm.
Zij was degene die me had gevraagd, namens het team. Nou ja, een deel van het team, want niet iedereen zat er op te wachten.
Het leek Ellen nog wel zo’n goed idee; ‘een middag met aandacht voor elkaar zodat de samenwerking en sfeer zou verbeteren. En dan gezellig met een etentje afsluiten’.
In haar vorige team was dat altijd erg leuk.
In dit team niet
Ellen is nogal teleurgesteld over de reacties:
- “Alweer die driehoek? Alsjeblieft niet zeg!”
- “Doe maar liever iets met communicatie”
- “We zouden toch iets gezelligs doen?”
- “Ik ben er wel bij, maar ik ga sowieso niks zeggen”
- “Ik heb echt geen zin in gedoe, er gaat geheit ruzie van komen”
En dan nog de teamleden die geen enkele reactie gaven op het voorstel; juist de mensen die hadden aangegeven dat ze het graag wilden, lieten nu niets van zich horen.
Ellen had me in het eerdere telefoongesprek verteld over de situatie; 17 zorgmedewerkers die thuiszorg verlenen in een Brabants dorp.
Dit team heeft het nodige meegemaakt; samenvoeging van twee teams, conflicten, zelforganisatie, manager op afstand, etc. Er wordt veel overgewerkt; ze doen het voor de cliënten. Maar wat betreft hun betrokkenheid bij de organisatie (en elkaar) lijken ze intussen afgehaakt.
De ongemakkelijke werkelijkheid
Ik heb met haar te doen.
Het is herkenbaar en tegelijkertijd pijnlijk om te constateren hoe teams, door langdurig gebrek aan aandacht en sturing op hun ontwikkeling, kunnen afglijden naar de donkere krocht van een organisatie. Verstrikt geraakt in patroondynamieken waar ze zonder hulp niet meer uitkomen, zeker niet met een teambuildingsmiddag.
Verwaarlozing, noemt Joost Kampen dit verschijnsel. Waarbij hij een parallel trekt met het verwaarloosde kind, gebaseerd op de theorieën uit de Orthopedagogiek.
Het is de ongemakkelijke werkelijkheid die zich in organisaties voltrekt. Ontwikkelingsproblemen in de schaduw van nieuwe managementhypes, sprankelende visies en veelbelovende strategieën.
Twee kanten van de medaille
Het gaat mij er niet om de oorzaak of schuldige aan te wijzen in dit voorbeeld.
Ik schets slechts één van mijn ervaringen in de afgelopen jaren als organisatieadviseur, die mij doen beseffen dat deze ‘donkere’ kant van organiseren meer aandacht moet krijgen. Het hoort óók bij organisatieontwikkeling.
Zoals velen met mij, werk ik liefst met de voorwaartse energie in organisaties; bouwen, oplossen, ideeën bedenken, verbeteren en vernieuwen. Kortom; de positieve kant van organisatieontwikkeling.
Maar als ik inzoom zie ik soms ook de pijnlijke waarheid van de geleefde werkelijkheid in organisaties; ‘probleemgedrag’ als gevolg van een langdurig gebrek aan aandacht en begeleiding voor ontwikkeling en een tekort aan duidelijkheid en houvast.
In de parallel met verwaarlozing in de opvoeding, herken je ook hier de toeschouwers die wegkijken, zich onmachtig voelen en de vingers liever niet branden. En de redders die gedesillusioneerd achterblijven.
Herstel
Of ik dat plaatje van de driehoek er niet uit kon halen, vroeg Ellen mij. Tegen beter weten in.
Als vrij nieuw teamlid, leerling verpleegkundige, zag ze het als een uitdaging om het team in de ontwikkelstand te krijgen. Het was voor haar een mooie kwaliteitsopdracht voor de opleiding. Maar inmiddels voelt het meer als trekken aan een dood paard. Ze kan het team nu niet verlaten, want ze wil graag haar diploma behalen. Nog even volhouden dus.
Tijd voor reflectie
Tijd voor mij om te onderzoeken of ik mijn vingers ga durven branden aan het ondersteunen bij herstel van verwaarlozing in organisaties. Niet omdat me dat nu persé zo leuk en gezellig lijkt, maar omdat ik geloof dat ik beter in staat ben te werken aan organisatieontwikkeling als ik ook verantwoordelijkheid neem voor de schaduwkant daarvan.
“Sorry Ellen, jij kunt dit team niet redden….en ik ook niet. Zorg in de eerste plaats goed voor jezelf.”
Ik besluit af te zien van de begeleiding van de teambuildingsmiddag en adviseer haar en het team om zowel de teamcoach als de manager in te lichten over wat er aan de hand is en om hulp te vragen. En mochten ze advies willen, dan mogen ze me bellen. Tegen beter weten in.
In 2020 volgde ik de Leergang ‘Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties’, verzorgd door Joost Kampen.
Ik wilde de theorie achter het concept ‘verwaarloosde organisaties’ leren kennen en daarmee begrijpen wat wel en wat niet werkt in het herstel.
Ik leerde samen met anderen te reflecteren op mijn toegevoegde waarde voor organisaties die verwaarlozing kennen. Want ik kom er nu eenmaal regelmatig mee in aanraking.
Ik mocht ontdekken hoe ik mijn rol kan vervullen in dit soort situaties en vooral ook waar ik niet toe in staat ben. Want organisaties begeleiden in het herstel van verwaarlozing is een expertise die niet iedereen gegeven is.
